شانۀ نابرابر، از‌جمله مشکلات شایعی است که امروزه شاهد آن هستیم. درد شانه، درد گردن، درد در ستون فقرات، همگی ممکن است ناشی از مشکل شانۀ نابرابر باشد. این یک مشکل رایج بوده و می‌تواند مشکلات قابل توجهی را در میزان فعالیت روز‌مره افراد ایجاد کند. با داشتن یک برنامۀ تمرینی مناسب و تغییر در سبک زندگی، می‌تواند در یک بازه زمانی مشخص به درمان این مشکل پرداخت.
شانۀ نابرابر چیست؟
شانۀ نابرابر، به وضعیتی از حالت قرارگیری شانه‌ها گفته می‌شود که در آن شانه‌ها از حالت تعادل خود خارج شده و بدن به یک سمت متمایل می‌شود. گاهی ممکن است این تفاوت بسیار کم بوده و قابل مشاهده با چشم غیرمسلح نباشد اما درد‌های ناشی از آن کاملا حس شود.
علت شانهٔ نابرابر چیست؟
عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند شانۀ نابرابر را برای بدن شما ایجاد کنند. گاهی این مشکل می‌تواند ناشی از تولد بد باشد و از همان ابتدا فرد با چنین مشکلی به‌دنیا آمده باشد، اما در بیشتر موارد، شیوۀ نادرست در زندگی، می‌تواند در بلند مدت مشکل شانۀ نابرابر را ایجاد کند.
برخی از عواملی که می‌تواند سبب شانۀ نابرابر شود شامل:
نشستن، ایستادن و خوابیدن در وضعیت نامناسب به مدت طولانی
اگر شما به‌نوعی زندگی می‌کنید که برای مدت زمان طولانی به صورت یک وضعیت نامناسب قرار می‌گیرد، این می‌تواند دلیل محکمی باشد که شانۀ نابرابر شما ناشی از قرارگیری در وضعیت نامناسب و ناایمن برای بدن شما به‌ویژه شانه‌های شما بوده است.
وجود ضعف در عضلات اطراف شانه و یا یک سمت بدن
گاهی اوقات، افراد با عضلات ضعیف به این دنیا می‌آیند و یا در اثر بیماری یا قرار گرفتن در شرایط خاصی، دچار ضعف عضلانی می‌شوند. این ضعف عضلانی باعث می‌شود که حالت بدن از تعادل خارج شده و شاهد نابرابری شانه‌ها باشیم.
حمل بار و یا حتی کیفهای سنگین بر روی یک شانه
همۀ افراد در بخشی از زندگی خود درگیر مدرسه و تحصیل هستیم به‌طوری که هر‌روزه می‌بایست کوله‌ایی بزرگ از کتاب‌های مختلف و گاها سنگین را با خود حمل می‌کردیم، استفاده از کیف‌ها و کوله‌پشتیهای نامناسب باعث می‌شده تا افراد در بلند مدت در اثر استفاده نادرست از کوله و کیف دچار شانهۀ نابرابر شوند که یک مشکل شایع به‌ویژه در افراد تحصیل کرده است.
اسکولیوز یا چرخش ستون فقرات
اسکولیوز یک بیماری دشوار از انحراف ستون فقرات است که شیوه‌های درمانی دشواری نیز برای آن وجود دارد.
کوتاهی طول پا و افزایش و کاهش قوس پا
گاهی اوقات مشکل شانۀ نابرابر ناشی از نابرابری اندازۀ پاها می‌باشد.
اختلالات زانو پرانتزی یا زانو ضربدری و انحراف زانو
زانوی پرانتزی و انحراف زانو‌ها نیز می‌تواند از دلایل دیگر ایجاد شانۀ نابرابر نیز باشد.
عوارض شانۀ نابرابر چیست؟
شانه نابرابر می‌تواند عوارض بسیاری را به‌همراه داشته باشد، به‌عنوان مثال، شانۀ نابرابر با ایجاد ظاهری ناخوشایند و درنهایت کوتاهی قد می‌تواند برای افراد بسیار آزاردهنده باشد. این تنها عوارض شانۀ نابرابر نیست، ضعیف شدن عضلات اطراف شانه‌ها و کاهش عملکرد قلب و ریه نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
شانۀ نابرابر چه‌گونه تشخیص داده می‌شود؟
در ابتدا مراجعین با مشکلات درد در شانه، گردن و کتف به پزشک مراجعه می‌کنند و پزشک با انجام معاینات فیزیکی، اسکن وضعیت ایستادن و راه رفتن بیمار و درخواست برای عکس رادیو گرافی می‌تواند شانۀ نابرابر را تشخیص دهد و درمان مناسب آن را رائه می‌کند.
چه درمانی برای شانۀ نابرابر وجود دارد؟
همانطور که دانستیم، شانۀ نابرابر می‌تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود، درنتیجه، درمان‌های متنوعی نیز برای آن در‌نظر گرفته شده است. برخی از این درمان‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان‌های توانبخشی و حرکات اصلاحی
- تصحیح شیوۀ زندگی و تغییر شرایط موجود
- استفاده از کفی‌ها و کفش‌های طبی مخصوص
- جراحی در موارد شدید التهابی
تعریف اسکولیوز در شانۀ نابرابر
اسکولیوز که به انحراف ستون فقرات می‌گویند، یکی از اختلالات شایع در ستون فقرات است که باعث انحراف ستون فقرات به راست یا چپ می‌شود. اسکولیوز یک نوع انحراف غیر عادی در ستون فقرات است که فشار و ناراحتی زیادی را برای فردی که به آن دچار شده است ایجاد می‌کند. اسکولیوز معمولا به صورت مادرزادی بوده و درمان خاصی برای آن وجود ندارد و فقط می‌توان با انجام درمان‌های تکمیلی از میزان انحراف و شدت ناراحتی و درد آن کاست. به طور کلی علل مختلفی در ایجاد اسکولیوز یا انحراف جانبی ستون فقرات وجود دارد که شایع ترین آن ها موارد زیر را شامل می‌شود :
- مشکل فلج مغزی یا CP
- اختلالات عصبی عضلانی مانند ایمبالانس های عضلانی
- دیستروفی های عضلانی
- اختلالات تولد
- اختلالات رشد استخوانی ستون فقرات
- اختلال رشد استخوانی طول اندام تحتانی
- آسیبها و عفونت های ستون فقرات
- پوکی استخوان
درمان‌های توانبخشی برای بهبود وضعیت شانۀ نابرابر
همانطور که گفتیم، یکی از انواع درمان‌های مربوط به شانۀ نابرابر، درمان‌های توانبخشی و حرکات اصلاحی است. اگر پزشک شما برای درمان وضعیت فعلی شانۀ‌هایتان، درمان‌های اصلاحی حرکتی را پیشنهاد کند، می‌تواند این تمرینات شامل موارد زیر باشد:
- حرکت آونگی بازوها
- کشش بازوی متقاطع
- کشش عضلات در حالت ایستاده ایستاده
- چرخش بیرونی با بازوی ۹۰ درجه
- چرخش داخلی بازوها
- چرخش خارجی بازها
چه زمانی باید برای درمان شانۀ نابرابر به پزشک مراجعه کرد؟
اگر احساس درد و سوزن سوزن شدن در کتف و شانه‌های خود دارید و دامنۀ حرکات بازو و شانۀ شما کاهش یافته است و یا در ستون فقرات خود احساس ناراحتی و فشار می‌کنید، شاید بهتر باشد به پزشک خود مراجعه کرده و با او مشورت کنید.
از آنجا که شانۀ نابرابر به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن شانه‌ها معمولا با گذشت زمان، از حالت تراز و نرمال خود خارج می‌شود، برای درمان نیز نیازمند زمان بسیار و صبر فراوان است. مداومت در انجام تمرین‌ها و اصلاح سبک زندگی موجود می‌تواند در بلند مدت این مشکل را رفع کرده و درد ناشی از آن را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. فراموش نکنید که چه‌چیزی باعث شده است که وضعیت شانه‌های شما از حالت تعادل خارج شده و شما را دچار درد و مشکل کرده است. تلاش کنید تا این عوامل را در زندگی خود کاهش داده و یا حذف کنید تا روند درمان شما با سرعت و بهبودی بیشتری طی شود.
